Jacques van Gelderen, geboren 4 juli 1903 te Rotterdam
Sophia van Gelderen-Kleinkramer, geboren 30 juli 1901 te Rotterdam
Simon Gabriël van Gelderen, geboren 15 april 1935 te Rotterdam
Moeder Sophia (41) en zoon Simon (7) zijn samen omgebracht op 19 augustus 1942 in Auschwitz. Jacques van Gelderen (39) is op 30 september 1942 in Auschwitz omgebracht.
Onderduikadres: Stationsweg 32 (huis van mejuffrouw Leentje Nederlof)
De familie Van Gelderen verhuist in de eerste week van maart 1941 van Rotterdam naar Sliedrecht. Ze behoren tot de kostgangers van Leentje Nederlof. Anders dan de latere “onderduikers” worden zij keurig ingeschreven bij de burgerlijke stand en ook De Merwebode meldt (onder het wekelijks kopje “Van komen en gaan”) het nieuwe woonadres: Stationsweg 32 (zie foto). Dat kan in het eerste oorlogsjaar nog allemaal.
De familie Van Gelderen (helaas zijn er geen foto’s van de familie beschikbaar) verhuist naar Sliedrecht omdat hier familie woont van de vrouw des huizes. De broer van Sophia is – met zijn gezin – na het bombardement van Rotterdam naar Sliedrecht (Merwesingel 88) verhuisd en ook de moeder van Sophia (Betje Kleinkramer – den Hartog) woont in Sliedrecht.
Als de omstandigheden voor Joden slechter (en slechter) worden, overlegt Jacques met zijn zwager Salomon Kleinkramer de mogelijkheden onder te duiken. Jacques doet een beroep op een buurtgenoot en die weet twee vrienden zo ver te krijgen met Jacques en diens neefje Simon Kleinkramer naar de Biesbosch te gaan om daar verdere voorbereidingen voor het vertrek van beide families te treffen.
De bedoeling is Jacques en Simon tijdelijk in de Biesbosch onder te brengen in een keet die wordt gebruikt door griendwerkers. Als het gezelschap bij de keet aankomt, blijkt deze nog in gebruik. De aanwezige griendwerkers zijn niet bereid de twee Joden onderdak te bieden. Als ook een poging beiden bij een boer aan het Wantij onder te brengen mislukt, aanvaarden ze in hun kano’s de terugtocht. De kano waarin Jacques, Simon en een van de Sliedrechtse jongens zitten, maakt water en het lukt de inzittenden maar net de oever aan de Sliedrechtse kant te bereiken. ’s Avonds worden ze opgepakt en naar het politiebureau aan het Dr. Langeveldplein gebracht.
Volgens het dagrapport van de politie worden ze daar om 2 uur ’s nachts op 12 augustus in bewaring gesteld. Ook de 2e Sliedrechtse jongeman, die in een 2e kano aan de overtocht meedoet, belandt in de cel. Uit het verhoor van deze jongeman komt ook de betrokkenheid van de buurtgenoot van Jacques van Gelderen aan het licht en die van een Sliedrechter die aanvankelijk met een motorboot de overtocht zou doen. Helaas blijkt die boot op het moment suprême defect. Wel brengt de eigenaar er de volgende dag koffers mee naar de overkant. Als hij daar aankomt, vertellen de griendwerkers hem dat ze hebben geweigerd de Joden onderdak te verlenen. Zowel de buurtgenoot als de booteigenaar (later op die dag) worden opgepakt.
De vier eerste arrestanten en de gearresteerde buurtgenoot worden aan het begin van de avond van 12 augustus overgebracht naar Rotterdam. De booteigenaar volgt een dag later. Na een dag of vier worden de twee Sliedrechtse jongens, de booteigenaar en Simon Kleinkramer vrijgelaten en keren terug naar het dorp. Simon krijgt wel (met zijn hele familie) huisarrest opgelegd. De buurtgenoot, die ook bleek te beschikken over een gedemonteerd machinegeweer, zit tot 10 september 1942 vast en wordt daarna naar Kamp Amersfoort overgebracht. In december komt hij vrij maar moet zich steeds melden bij de SD.
Jacques van Gelderen keert niet meer terug naar Sliedrecht. Heel kort na zijn arrestatie worden ook zijn vrouw en zoontje opgepakt. En binnen een week na het bootongeluk worden Sophia en Simon Gabriël – op de dag dat ze daar aankomen – omgebracht in Auschwitz-Birkenau. Jacques van Gelderen treft ruim een maand later hetzelfde lot.
De ontwikkelende bouwer Gebr. Blokland (die nagenoeg op de plek van Stationsweg 32 het appartementencomplex “De Speler” realiseert) hoorde dit verhaal en maakte het mogelijk de drie stenen van de familie Van Gelderen te laten leggen. Dit is op 7 oktober 2019 gebeurd. Klik hier voor de foto’s.